Lạm dụng thuốc corticoid ở người cao tuổi: Cảnh báo từ thực tiễn điều trị

Trong thời gian gần đây, tình trạng người dân – đặc biệt là người cao tuổi – tự ý mua và sử dụng thuốc chứa corticoid ngày càng phổ biến. Ghi nhận tại Khoa Lão học, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1, chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025 đã có gần 100 trường hợp người bệnh cao tuổi nhập viện do lạm dụng nhóm thuốc này. Đây là thực trạng đáng báo động, cần sự quan tâm từ cả ngành y tế và cộng đồng. 

Nguyên nhân lạm dụng 

Corticoid là nhóm thuốc có tác dụng kháng viêm, giảm đau, chống dị ứng và ức chế miễn dịch mạnh. Chính vì mang lại hiệu quả nhanh chóng như giảm đau, hạ sốt, giảm ngứa, thậm chí cải thiện tình trạng da tức thì, nhiều người bệnh coi corticoid như “thần dược” và tự ý sử dụng. Ngoài ra, việc dễ dàng mua thuốc không cần đơn, sử dụng lại đơn thuốc cũ hoặc thiếu hiểu biết về tác dụng phụ càng làm gia tăng tình trạng lạm dụng. 

Hệ lụy nguy hiểm 

Các bác sĩ cảnh báo, việc lạm dụng corticoid có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng: 

• Loãng xương, tăng nguy cơ gãy xương. 

• Tăng đường huyết, khởi phát hoặc làm nặng thêm bệnh đái tháo đường. 

• Suy tuyến thượng thận, đặc biệt nguy hiểm khi ngừng thuốc đột ngột. • Hội chứng Cushing với biểu hiện mặt tròn như mặt trăng, bụng to, tay chân teo nhỏ, rạn da. 

• Suy giảm miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội. 

• Nguy cơ tim mạch, tăng huyết áp. 

• Tác hại trên da và ảnh hưởng thẩm mỹ. 

Giải pháp phòng ngừa 

Để hạn chế tình trạng này, cần sự phối hợp đồng bộ giữa thầy thuốc, người bệnh và gia đình: 

• Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về lợi ích và nguy cơ khi dùng corticoid. 

• Người bệnh tuyệt đối tuân thủ chỉ định, không tự ý mua hoặc kéo dài đơn thuốc cũ. 

• Bác sĩ cần theo dõi chặt chẽ quá trình điều trị, giải thích kỹ cho bệnh nhân trước khi kê đơn. 

• Gia đình quan tâm, giám sát việc dùng thuốc, báo ngay cho nhân viên y tế khi có dấu hiệu bất thường. 

Lạm dụng corticoid ở người cao tuổi không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn làm suy giảm chất lượng cuộc sống. Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 khuyến cáo: người bệnh cần đi khám và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý dùng corticoid để tránh những hậu quả đáng tiếc. 

Nguồn: Khoa Lão học