Hướng dẫn luyện tập vận động phòng tái phát đột quỵ não
Đột quỵ não là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế. Ngay cả khi được điều trị kịp thời, người bệnh vẫn có nguy cơ tái phát cao và gặp nhiều di chứng. Luyện tập vận động đúng cách là yếu tố then chốt giúp phục hồi sức khỏe và phòng ngừa đột quỵ lần sau.
1. Tầm quan trọng của luyện tập sau đột quỵ
Tập luyện đều đặn mang lại nhiều lợi ích:
- Phục hồi vận động: Giúp tay chân lấy lại sức mạnh và sự linh hoạt.
- Ngăn ngừa biến chứng: Giảm nguy cơ teo cơ, cứng khớp, loét do nằm lâu, viêm phổi, huyết khối.
- Cải thiện tuần hoàn: Tăng lưu thông máu, nâng cao thể trạng, giảm tái phát.
- Củng cố tinh thần: Giúp người bệnh lạc quan, tự tin hơn trong cuộc sống.
👉 Luyện tập chính là “chìa khóa vàng” để người bệnh trở lại cuộc sống bình thường.
2. Nguyên tắc luyện tập sau đột quỵ
Để đảm bảo hiệu quả và an toàn, cần lưu ý:
- Bắt đầu tập luyện sớm, theo chỉ định của bác sĩ.
- Tập từ nhẹ đến nặng, từ dễ đến khó, phù hợp sức khỏe.
- Kiên trì hằng ngày, chia nhiều lần ngắn (10–15 phút/lần).
- Luôn có người hỗ trợ, đặc biệt khi tập đứng và đi.
- Tập toàn diện: tay, chân, hít thở và thay đổi tư thế.
3. Các bài tập vận động cơ bản
3.1. Khi còn nằm tại giường
- Thay đổi tư thế mỗi 2 giờ: nằm ngửa, nghiêng trái, nghiêng phải.
- Xoa bóp nhẹ nhàng tay chân bên yếu.
- Người nhà hỗ trợ gập - duỗi các khớp vai, khuỷu, cổ tay, hông, gối, cổ chân.
- Tập thở sâu: hít vào bằng mũi, thở ra từ từ bằng miệng.
3.2. Khi có thể ngồi dậy
- Ngồi thẳng lưng trên giường/ghế, tập giữ thăng bằng.
- Nâng tay, giơ tay, tập nắm – mở bàn tay.
- Co - duỗi chân, nâng chân khỏi mặt giường.
- Vươn tay lấy vật nhẹ để kích thích tay bên yếu.
3.3. Khi có thể đứng và đi
- Tập đứng lên – ngồi xuống với người hỗ trợ.
- Bước tại chỗ, sau đó tập đi từng bước nhỏ với gậy hoặc khung tập.
- Đi dọc hành lang hoặc quanh giường, tăng dần quãng đường.
- Tập thăng bằng: chuyển trọng lượng từ bên lành sang bên yếu.
Ảnh minh hoạ
4. Phòng ngừa tái phát đột quỵ não
Bên cạnh luyện tập, người bệnh cần:
- Kiểm soát huyết áp, đường máu, mỡ máu theo chỉ định.
- Uống thuốc đều đặn, đúng liều, đúng giờ.
- Ăn uống lành mạnh: giảm muối, ít mỡ, nhiều rau xanh và trái cây.
- Không hút thuốc, hạn chế rượu bia.
- Tập thở sâu, thư giãn, tránh căng thẳng.
- Duy trì vận động thường xuyên (đi bộ nhẹ, tập tay chân) sau khi ra viện.
5. Khi nào cần báo ngay cho bác sĩ?
Liên hệ ngay với nhân viên y tế nếu có các dấu hiệu sau:
- Đột ngột yếu liệt tăng thêm.
- Nói khó, méo miệng trở lại.
- Đau đầu dữ dội, nôn nhiều.
- Khó thở, đau ngực, chóng mặt bất thường.
6. Thông điệp cho người bệnh
👉 “Tập luyện đều đặn – Kiểm soát bệnh nền – Uống thuốc đúng”
➡️ Đây chính là chìa khóa để phòng ngừa tái phát đột quỵ và giúp cơ thể sớm trở lại cuộc sống bình thường.
✅ Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 khuyến khích người bệnh sau đột quỵ nên tái khám định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ phục hồi chức năng để được hướng dẫn các bài tập phù hợp nhất.
Nguồn: Khoa Cấp cứu